نحوه ساکشن ریه بیمار دارای لوله تراکئوستومی

نحوه اجرا

۱٫قبل از اجرا روش خود را به بیمار معرفی کنید

او را از اقدام مورد نظر مطلع کنید.ضرورت انجام کار و نحوه ی همکاری بیمار را مشخص کنید.به بیمار اطلاع دهید که ساکشن کردن می تواند موجب بروز سرفه و کمک به خروج ترشحات شود.

۲٫دست ها را بشویید و روش مناسب پیشگیری از عفونت را بکار ببندید(استفاده از دستکش وعیتک محافظ)

۳٫خلوت بیمار را فراهم کنید .

۴٫بیمار را به روش زیر آماده کنید :

الف- در صورت لزوم مسکن دستور داده شده رت جهت پیشگیری از درد ناشی از سرفه کردن در زمان مناسب به بیمار تجویز کنید.

ب- در صورت امکان بیمار را در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید تا امکان تنفس عمیق و حداکثر انبساط ریه ها و سرفه موثر فراهم گردد .

۵٫وسایل را به روش زیر آماده کنید:

الف- در صورت لزوم آمبوبگ را به اکسیژن ۱۰۰ % متصل کنید

ب-  وسایل استریل را به روش آموخته شده باز کرده و در دسترس خود قرار دهید

ج-دستگاه ساکشن را آماده کنید . بر روی فشار مناسب تنظیم کنید

برای ساکشن دیواری فشار مناسب در حدود ۱۰۰-۱۲۰ میلی متر جیوه برای بزرگسالان و ۹۵-۵۰ میلی متر جیوه برای شیرخوارن و کودکان میباشد .

د-در سورت لزوم از عینک ماسک و گان استفاده کنید.

ه- سند استریل را به روش آموخته شده به دستگاه ساکشن وصل کنید مراقب استریل بودن سند باشید

و- حوله استریل را در روی سینه بیمار و زیر لوله تراکیاستومی پهن کنید .

ز-دستکش های استریل را بپوشید

ح-سند استریل را در دستکش غالب خود نگهدارید

۶٫سند را برای انجام ساکشن آماده کنید

الف-ساکشن را روشن کنید

ب- با استفاده از دست غالب سر سند را در محلول سرم فیزیولوی استریل قرار دهید

ج-با قرار دادن شست دست غیر غالب خود بر روی انتهای باز لوله Y

شکل  مقدار کمی سرم فیزیولوژی به داخل سند بکشید

(این عمل ضمن  مرطوب ساختن نوک سند موجب اطمینان از باز بودن آن و صحت دستگاه ساکشن میگردد. )

۷٫ در صورت عدم وجود ترشحات زیاد و غلیظ ،به منظور اتساع کامل ریه ها با  استفاده از آمبوبگ به روش زیر اقدام کنید

الف-در صورت لزوم از فرد دیگری کمک بگیرید .

با استفاده از دست غیر غالب خود جریان اکسیژن را در حدود ۱۲-۱۵ لیتر در دقیقه تنظیم کنید .

ج- درصورتی که بیمار اکسیژن دریافت میکند آن را قطع کنید .

د-امبوبگ را به لوله تراکیاستومی یا لوله داخل نای وصل کنید.

ه- آمبوبگ را همزمان با انجام عمل دم توسط بیمار ۳-۵ بار فشار دهید (برای این عمل بهتر است از فرد دیگری کمک گرفته شود)

و- در حین فشردن آمبوبگ به میزان بالا و پایین رفتن قفسه سینه بیمار توجه کنید .

ز-آمبوبگ را جدا کنید و ان را روی تخت یا روی قفسه سینه بیمار در حالی که رابط ان به طرف بالا باشد قرار دهید .

ح- در صورتی که ترشحات فراوانی در دستگاه تنفسی بیمار تجمع یافته است از آمبوبگ استفاده نکنید به جای آن لازم است قبل از عمل ساکشن  کردن برای چند تنفس  از اکسیژن ۱۰۰ ٪ استفاده شود.

۸- برای ساکشن کردن به روش زیر عمل کنید:

الف- به سرعت ولی با نرمی سند را در حالی که عمل مکیدن انجام میشود (دست روی انتهای باز لوله Y شکل قرار ندارد و یا سند را فشار داده ایم تا مجرای آن بسته شود )

از طریق لوله تراکیاستومی به نای وارد کنید

(این عمل مانع از صدمه بافتی و از دست رفتن اکسیژن میشود)

ب- سند را در حدود ۱۲٫۵ سانتی متر وارد کنید .مواجهه با مقاومت در هنگام ورود سند دلیل بر بر خورد نوک سند با محل دوشاخه شدن نای میباشد .در این حال برای پیشگیری از صدمه مخاط این ناحیه سند را در حدود ۱-۲ سانتی متر بیرون بکشید

۹٫ برای برقراری عمل ساکشن به روش زیر اقدام کنید :

الف- به طور متناوب هر ۵-۱۰ ثانیه یکبار عمل ساکشن کردن را با قرار دادن شست دست غیر غالب برروی قسمت باز لوله Y شکل برقرار کنید

ب- در حین ساکشن کردن سند را بین شست و انگشت سبابه دست غالب خود چرخانیده و در همان حال از نای بیرون بکشید

ج- سند را به طور کامل خارج کنید.

د-به بیمار به کمک آمبوبگ تنفس بدهید.

۱۰٫ وضعیت تنفسی بیمار را بررسی کرده . در صورت لزوم عمل ساکشن کردن را تکرار کنید:

الف- تنفس ها و رنگ پوست بیمار را مشاهده کنید و در صورت لزوم نبض او را کنترل کنید

ب- از بیمار بخواهید در بین دفعات ساکشن کردن تنفس عمیق داشته و سرفه کند.

ج- در صورت امکان ۲-۳ دقیقه بین دفعات ساکشن کردن فاصله دهیدتا اکسیژن کافی به ریه ها وارد شود

د-با استفاده از سرم فیزیولوژی سند را بشویید و عمل ساکشن کردن را تا پاک شدن مجاری هوایی و برقراری تنفس های آرام ادامه دهید

ه-پس از هر بار عمل ساکشن کردن با استفاده از آمبوبگ ۳ تنفس به بیمار بدهید.

۱۱-بیمار را در وضعیت راحتی قرار دهید :

الف- بیمار را در یک وضعیت راحت به صورتی قرار دهید که به تنفس راحت او کمک کند

دربیمار هوشیار وضعیت نیمه نشسته ترجیح داده میشود . در بیمار غیر هوشیار وضعیت نیمه به شکم خوابیده کمک به خروج ترشحات از راه دهان میکند

۱۲٫وسایل اضافی را به محلمربوطه باز گردانید

۱۴٫دست ها را بشویید

۱۵-گزارش خود را بینوسید.

_________________

ــــــــــــــنمونه گزارش:

در لب فوقانی ریه رال شنیده شد .سرفه ضعیف بود .ساکشن تراکیاستومی انجام شد .ترشحات سفید رنگ رقیقی به میزان متوسط خارج شد.تنفس ۱۶ بار در دقیقه معمولی و بدون کوشش انجام میشود صداهای ریوی بعد از ساکشن کردن واضح شنیده شد. پوست و بستر ناخن ها صورتی است

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ملاحضات در شیر خواران و کودکان :

در حین ساکشن کردن لازم است از کمک فرد دیگری برای محدود کردن کودک استفاده شود .فرد کمک کننده باید سر کودک را به طور مستقیم نگهدارد.

و در سالمندان:

قبل و بعد از ساکشن کردن لازم است بک بررسی از وضعیت ریوی بیمار بعمل آید تا تاثیر ساکشن کردن مشخص شده و از هرگونه مشکل پدی آمده آگاهی حاصل آید.

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

ساکشن کردن بینی حلقی و بینی نای

هدف:

خارج کردن ترشحات مسدود کننده راه هوایی

تسهیل تهویه ریوی

جلوگیری از بروز عفونت ناشی از تجمع ترشحات

جمع آوری نمونه از ترشحات جهت آزمایشات تشخیصی

نکات مورد بررسی :

علائم بالینی نشان دهنده نیاز ساکشن (بیقراری -صدای غلغل در حین تنفس -صداهای اضافی تنفسی در هنگام سمع ریه -تغییر در وضعیت هوشیاری رنگ پوست تعداد و الگوی تنفسی -تعداد و ریتم نبض -کاهش سطح اشباع اکسیژن خون )

وسایل لازم :

دستگاه متحرک مکنده یا دستگاه ساکشن دیواری . همرا با لوله ها و مخزن جمعآوری ترشحات

سند استریل مخصوص ساکشن با شماره ۱۲ -۱۸

دستکش استریل

کاسه استریل

سرم فیزیولوژی یا آب استریل

لوله رابط Y سکل در صورت نیاز

گاز استریل

حوله یا پد

ریسیور

ماده لغزنده کننده استریل محلول در آب

ظرف جمع آوری نمونه از ترشحات

کیسه نایلونی

نحوه اجرا:

۱٫ قبل از اجرای روش خود را به بیمار معرفی کنید .ضرورت انجام کار و نحوهی همکاری بیمار را مشخص کنید .به بیمار اطلاع دهید که ساکشن ترشحات موجب تسکین ناراحتی تنفسی میشود ضمن آنکه این روش بدون درد است اما ممکن است با تحریک سرفه و رفلکس های اغ زدن یا عطسه باعث ناراحتی شود

۲٫ دست هارا بشویید

۳٫خلوت بیمار را فراهم کنید

۴٫بیمار را آماده کنید:

الف- بیماران هوشیار را که دارای رفلکس بلع میباشند در وضعیت نیمه نشسته قراردهید برا ساکشن از راه دهان سر بیمار را به طرف خود بچرخانید و جهت ساکشن از راه بینی با قراردادن حوله در زیر و پشت بیمار سر وی را به طرف عقب متمایل کنید .

ب- بیماران بیهوش را در وضعیت به پهلو خوابیده به طوری که صورت او به طرف خودتان باشد قرار دهید

ج- حوله را روی بالش زیر صورت یا زیر چانه بیمار قرار دهید

۵٫وسایل را آماده کنید:

در صورتی که فشار دستگاه ساکشن با درجه قابل تنظیم است آن را به صورت زیر تنظیم کنید:

الف- برای ساکشن دیواری:

۱-بزرگسالان ۱۰۰-۱۲۰mmhg

۲- کودکان ۹۵-۱۱۰ mmhg

۳- شیرخواران ۵۰-۹۵ mmhg

برای ساکشن متحرک:

۱-بزرگسالان ۱۰-۱۵ mmhg

۲- کودکان ۵-۱۰mmhg

۳- شیرخواران ۲-۵mmhg

۶٫ دست خود را به صورت جراحی بشویید.

۷٫وسایل استریل را به طریق صحیح باز و آماده کنید

۸٫ عمق لازم برای وارد کردن سند را مشخص کنید و از سالم بودن ساکشن مطمئن شوید.

الف- طول تقریبی سند برای وارد شدن . فاصله بین نوک بینی تا نرمه گوش با در حدود ۱۳ سانتی متر برای بزرگسالان میباشد . انگشت دستی را که دستکش استریل دارد در مخل مشخص شده بر روی سند قرار دهید

ب- فشار دستگاه ساکشن را کنترل کنید از باز بودن سند به وسیله قرار دادن انگشت شست دست غیر غالب خود بر روی شاخه باز لوله ی رابط y مطمئن شوید

۹-سند را برای وارد کردن با آب استریل و سرم فیزیولوژی لغزنده کنید

۱۰-عمل ساکشن کردن را به روش زیر انجام دهید

الف- انگشت خود را بر روی دهانه باز لوله رابط قرار داده در حالی که عمل ساکشن کردن انجام میشود سند را به آرامی بچرخانید و به طرف جلو هدایت کنید

ب- جهت مکیدن  سند نباید بیشتر از ۵ -۱۰ سانتی متر  در محل باشد سپس عمل ساکشن کردن را قطع نموده وسند را خارج کنید

ج- هر بار ساکشن کردن نباید بیشتر از ۱۰ -۱۵ سانتی متر  به طول بینجامد  در طول این مدت سند وارد میشود  .ساکشن انجام میگیرد . قطع میگردد  وسند خاج میشود

۱۱٫تمیز کردن سند و تکرار و عمل ساکشن به صورت زیر انجام میشود:

الف- در صورت وجود ترشحات غلیظ  در نوک سند . سر سند را با گاز استریل تمیز کنید گاز استفاده شده را داخل کیسه نایلونی بیاندازید

ب-با قرار دادن  سر سند در داخل ظرف محتوی آب مقطر استریل یا سرم فیزیولوژی  از باز بودن آن طمئن شوید

ج- سند را مجددا مرطوب  یا لغزنده ساخته . عمل ساکشن کردن را تکرار کنید تا راه عبور هوا خالی از ترشحات شده و تمیز شود.

د-بین هر بار ساکشن کردن  20-30 ثانیه فاصله گذاشته در مجموع عمل ساکشن نباید بیشتر از ۵ دقیقه به طول بینجامد .

ه-در هنگام ساکشن بینی حلقی هر بار از یه مجرای بینی ساکشن کنید

و-در فواصل بین ساکشن کردن از بیمار بخواهید سرفه کرده و تنفس عمیق داشته باشد

۱۲٫در صورت لزوم نمونه ای از خلط بیمار با استفاده از ظرف مخصوص که به دستگاه  ساکشن متصل میشود

تهیه کنید

۱۳٫در برقراری بهداشت بینی و دهان به بیمار کمک کنید

۱۴٫بیمار را در وضعیتی قرار دهید که موجب تسهیل تنفس شود

۱۵٫دستکش ها را خارج کرده و داخل رسیور قرار دهید

۱۶٫وسایل را به محل مربوطه برگردانید

۱۷٫دست هارا بشویید

۱۸٫گزارش خود را بنویسید

برای ساکشن دهان و دهانی حلقی به روش زیر عمل کنید:

۱- نوک سند را باآب یا سرم فیزیو لوژی مرطوب کنید

۲- زبان را در صورت لزوم با گاز بیرون بکشید

۳- درحین وارد کردن سند عمل ساکشن کردن ترشحات را انجام ندهید

۴- حدود ده تا پانزده سانتی متر از سند را از یک طرف دهان وارد کنید و به طرف حلق هدایت کنید

۵-عمل ساکشن خفره دهان را انجام دهید ممکن است ساکشن ترشحات جمع شده  در زیر زبان نیز ضروری باشد

تفاوت بین ساکشن دهانی حلقی و بینی حلقی با ساکشن داخل نای:

۱- روش کار یکسان است ولی در ساکشن داخل نای طول بیشتری از سند وارد نای  یا برونش میشود . دربالغین طول وارد شده معمولا برابر ۲۰ سانتی متر میباشد برای اندازه گیری طول صحیح  سند  در ساکشن بینی نای فاصله بین نوک بینی تا نرمه گوش  وسپس نرمه گوش تا غضروف تیروئید(سیب آدم) اندازه گیری میشود

برای ساکشن دهان نای فاصله بین دهان تا نیمه استخوان  جناغ سینه اندازه گیری میشود تا از صدمه به مخاط نای جلوگیری شود .

۲٫برای وارد کردن سند به داخل نای از بیمار بخواهید که هم زمان عمل  دم را انجام دهد تا اپی گلوت باز شود  ضمنا متمایل کردن سر به طرف عقب و بیرون کشیدن زبان موجب تسهیل ورود سند به نای میشود.

۳٫برای وارد کردن سند به برونش راست سر بیمار را به طرف چپ بچرخانید و درمورد برونش چپ  عکس این عمل را انجام دهید . در صورت مواجهه با مقاومت در هنگام ورود سند  احتمالا نوک سند به منطقه دو شاخه شدن نای بر خورد نموده است . که در این صورت لازم است سند را حدود یک سانت بیرون کشیده و مجددا وارد کنید

۴٫هر بار عمل ساکشن نباید بیشتر از ده ثانیه به طول بیانجامد زیرا طولانی شدن عمل ساکشن موجب کاهش اکسیژن و عوارض قلبی ریوی میشود

۵٫در صورت انجام عمل سرفه و تجمع ترشحات در قسمت حلق . ساکشن ناحیه حلق ضروری خواهد بود

نکات مورد ارزشیابی:

ظاهر ترشحات خارج شده

صداهای تنفسی

تعداد ریتم و عمق تنفس

تعداد وریتم نبض

رنگ پوست